Coraz więcej osób decyduje się na inwestycję w panele fotowoltaiczne, chcąc uniezależnić się od rosnących cen energii i przyczynić się do ochrony środowiska. Jednak sama instalacja to dopiero początek – równie ważna, choć często pomijana, jest regularna kontrola jej działania. Pomiar instalacji fotowoltaicznej to nie jednorazowe działanie, a proces powtarzalny, który może istotnie wpłynąć na efektywność i bezpieczeństwo systemu.
Dlaczego pomiary instalacji fotowoltaicznej są tak istotne?
Instalacja fotowoltaiczna, mimo że pozornie bezobsługowa, podlega takim samym zasadom eksploatacyjnym jak każde inne urządzenie elektryczne. Z upływem czasu mogą pojawić się zmienne, które wpłyną na spadek jej wydajności lub nawet stanowić zagrożenie dla użytkowników. Mowa tu między innymi o:
- naturalnym zużyciu komponentów,
- zabrudzeniach i zacienieniu paneli,
- uszkodzeniach mechanicznych (np. po burzach),
- zmianach w przewodach czy złączach,
- zbyt wysokiej temperaturze pracy falownika,
- spadkach napięcia w przewodach.
Bez systematycznego monitorowania tych parametrów trudno dostrzec, że instalacja pracuje nieoptymalnie. Regularny pomiar instalacji fotowoltaicznej pozwala szybko wykryć potencjalne problemy i zapobiec stratom finansowym wynikającym ze spadku produkcji energii.
Jak często należy wykonywać pomiary instalacji fotowoltaicznej?
To pytanie zadaje sobie wielu właścicieli systemów PV – odpowiedź zależy od kilku czynników. Można jednak przyjąć pewne dobre praktyki:
1. Pomiary przy odbiorze instalacji (kontrola powykonawcza)
To pierwszy i absolutnie niezbędny krok. Po zakończeniu montażu, firma instalatorska powinna wykonać kompleksowy pomiar instalacji fotowoltaicznej, który będzie stanowił punkt odniesienia dla przyszłych kontroli. Takie testy obejmują zazwyczaj:
- pomiary rezystancji izolacji,
- pomiary ciągłości uziemienia,
- sprawdzenie napięcia obwodów DC i AC,
- pomiar mocy oraz pracy falownika,
- termowizję w celu wykrycia ewentualnych przegrzewań.
2. Pomiary okresowe – jak często?
Standardem branżowym (zalecanym przez producentów oraz ekspertów z zakresu OZE) jest wykonywanie pomiarów instalacji przynajmniej raz na 2 lata. W przypadku większych instalacji lub obiektów komercyjnych częstotliwość ta może zwiększyć się nawet do jednego razu w roku.
Warto jednak mieć na uwadze, że niektóre komponenty, jak falowniki, objęte są gwarancją pod warunkiem przeprowadzania regularnych przeglądów i pomiarów. Brak dokumentowanej diagnostyki może prowadzić do utraty prawa do gwarancji.
3. Pomiary doraźne – kiedy są konieczne?
Są sytuacje, w których należy wykonać kontrolę natychmiast, niezależnie od harmonogramu:
- po wystąpieniu burzy lub innego zjawiska atmosferycznego – np. opadów gradu,
- przed sprzedażą nieruchomości – jako dokument dla nowego właściciela,
- przy podejrzeniu spadku wydajności systemu – na przykład po analizie danych z aplikacji monitorującej,
- przy rozbudowie systemu PV.
Na czym polegają pomiary instalacji fotowoltaicznych?
Profesjonalne pomiary instalacji fotowoltaicznych są znacznie bardziej złożone, niż może się wydawać. To nie tylko sprawdzenie napięcia czy „czy działa”. Eksperci wykorzystują zestawy pomiarowe, mierniki klasy A oraz kamery termowizyjne, by dokładnie przeanalizować każde ogniwo systemu.
Typowe pomiary obejmują:
- Pomiary prądów i napięć w obwodach DC – aby upewnić się, że wszystkie stringi pracują z odpowiednią wydajnością.
- Rezystancja izolacji – kluczowa dla bezpieczeństwa całej instalacji, wykrywająca potencjalne przebicia i ryzyko porażenia prądem.
- Zgodność z normami PN-EN 62446 – pomiary powinny być wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami.
- Termowizja – pozwala zidentyfikować przegrzewające się diody, złączki czy komponenty falownika.
- Pomiary uziemienia – które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo użytkowników oraz ochronę przed wyładowaniami atmosferycznymi.
Jakie korzyści daje regularny pomiar paneli fotowoltaicznych?
Choć regularne kontrole mogą wydawać się zbędnym kosztem, w rzeczywistości przynoszą szereg korzyści, zarówno finansowych, jak i związanych z bezpieczeństwem:
- Wczesne wykrycie usterek – niektóre problemy mogą rozwijać się latami bez widocznych objawów. Ich wczesne wykrycie zapobiega awariom i kosztownym naprawom.
- Optymalizacja wydajności – pomiary umożliwiają wychwycenie nawet niewielkich odchyleń w pracy systemu.
- Wydłużenie żywotności komponentów – dzięki dbałości o ich stan techniczny.
- Utrzymanie zgodności z gwarancją – co w przypadku kosztownych falowników czy paneli może mieć duże znaczenie.
- Pewność, że inwestycja się zwraca – bo przecież o to chodzi przy fotowoltaice.
Jak przygotować się do pomiarów – praktyczne wskazówki
1. Wybierz certyfikowanego wykonawcę
Pomiary powinny być przeprowadzone przez wykwalifikowaną osobę lub firmę posiadającą odpowiednie uprawnienia SEP oraz sprzęt klasy A. Tylko wtedy możesz liczyć na wiarygodny raport oraz wpis do książki obiektu (jeśli prowadzisz taką dokumentację).
2. Sprawdź dokumentację techniczną
Dostarczenie schematu elektrycznego, dokumentacji powykonawczej i karty gwarancyjnej ułatwi przeprowadzenie pomiarów i porównanie wyników do warunków granicznych.
3. Przygotuj instalację do kontroli
Zadbaj o to, aby umożliwić swobodny dostęp do falownika i rozdzielni. Zalegający śnieg lub liście na panelach mogą zaburzyć odczyty – upewnij się, że panele są czyste.
4. Zadbaj o wpisy do książki obiektu
Jeśli instalacja funkcjonuje w obiekcie przemysłowym lub usługowym, konieczne może być posiadanie tzw. książki obiektu budowlanego. Tam powinny znaleźć się wszystkie pomiary wraz z datą i podpisem wykonawcy.
Czy można samodzielnie monitorować działanie instalacji?
Oczywiście – nowoczesne instalacje PV wyposażone są w systemy monitoringu online. Dzięki aplikacjom producenta inwertera właściciel może na bieżąco sprawdzać produkcję energii, napięcia i ewentualne błędy. Jednak nie zastąpi to profesjonalnych pomiarów, które są bardziej precyzyjne i obejmują także parametry niewidoczne w aplikacji, takie jak stan izolacji czy skuteczność uziemienia.
Podsumowanie – zadbaj o swój system PV jak o samochód
Decyzja o zainstalowaniu fotowoltaiki to mądry krok w stronę niezależności energetycznej i oszczędności. Nie zapominaj jednak, że by system pracował bezpiecznie i z maksymalną efektywnością przez długie lata, konieczne są regularne pomiary instalacji fotowoltaicznej. To niewielki koszt, który może zapobiec znacznie większym stratom.
Nie czekaj, aż coś przestanie działać – działaj proaktywnie. Skorzystaj z usług profesjonalnych firm, takich jak Sunertec, które oferują kompleksowy pomiar paneli fotowoltaicznych zgodny z normami i praktykami branżowymi. Dzięki temu zyskasz pewność, że Twoja inwestycja działa tak, jak powinna – dzień po dniu, rok po roku.